วันจันทร์ที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2558

การศึกษาแบบตั๋วเที่ยวเดียว (One Way Ticket Education)




                รถไฟฟ้า BTS บ่ายหน้าฝ่าความมืดผ่านอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิไปทางด้านทิศเหนือของกรุงเทพมหานคร เมื่อมองไปยังด้านล่างกลุ่มแสงไฟสีแดงท้ายรถยนต์ที่วิ่งอัดแน่นกันบนถนนรอบอนุสาวรีย์เคลื่อนตัวไปอย่างเนิบนาบ ดูราวกับสายธารลาวาสีแดงฉานไหลลงจากปล่องภูเขาไฟแล้วปูลาดเป็นทาง ทอดยาวออกไปบนพื้นราบเบื้องล่าง ไกลออกไปสุดปลายทาง ถนนเรียวเล็กลงจนมองเห็นเป็นจุดอยู่ลิบลิบ

              เมื่อไม่กี่ชั่วโมงที่ผ่านมานี้ ผมเดินทางมาจากจุดเริ่มต้นของการเดินทางด้วยรถฟ้า BTS ที่สถานีนานา สุขุมวิทซอย 11 เยื้องสถานีรถไฟฟ้าไปทางฝั่งตรงกันข้าม เป็นสุขุมวิทซอย 12 ที่นั่นเป็นสถานที่ตั้งสมาคมพัฒนาประชากรและชุมชนหรือมูลนิธิมีชัย วีระไวทยะ เรามีนัดกันที่ Cabbages & Condoms Restaurant, Thailand ซึ่งเป็นร้านอาหารและเครื่องดื่มที่ตั้งอยู่ในบริเวณนั้น
              เราในที่นี้คือ ผมและคุณมีชัย วีระไวทยะ
           “การศึกษาสอนคนให้ออกจากหมู่บ้านหรือไม่ก็ เมื่อจบมาแล้วก็ว่างงาน” คุณมีชัย กล่าวถึงปรากฏการณ์ของการจัดการศึกษาในระบบของประเทศไทย
                “โรงเรียนจึงจัดให้มีการสอนนักเรียนให้มีความรู้เชิงธุรกิจ และเป็นธุรกิจเพื่อสังคมด้วย” คุณมีชัย นำเสนอทางออกของปัญหา เหมือนเป็นการสรุปสั้น ๆ ไปในตัว ตามข้อจำกัดของเวลาที่มีระหว่างการสนทนา

                โรงเรียนตามที่คุณมีชัย วีระไวทยะอ้างถึงคือ โรงเรียนมีชัยพัฒนา



"บริเวณประตูทางเข้าโรงเรียนมีชัยพัฒนา.

                โรงเรียนมีชัยพัฒนา ตั้งอยู่ที่อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นโรงเรียนสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 อาคารเรียนทั้งหมดสร้างจากไม้ไผ่ที่มีรูปแบบอาคารเน้นความเป็นธรรมชาติ สร้างบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะกับการเรียนรู้ผ่อนคลาย โรงเรียนเปิดการเรียนการสอน เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2552 เป้าหมายสูงสุดของโรงเรียนคือ เป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิตและเป็นศูนย์กลางในด้านการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของคนในชุมชน มุ่งสร้างคนรุ่นใหม่ให้เป็นคนดี มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์และมีจิตสาธารณะ รู้จักแบ่งปัน ปัจจุบันโรงเรียนได้ร่วมกับสถาบันอาศรมศิลป์ในหลักสูตรเตรียมบัณฑิตของหลักสูตรศิลปะศาสตร์บัณฑิต สาขาวิชาประกอบการสังคมที่มีจุดมุ่งหมายในการสร้างนักกิจการเพื่อสังคมให้แก่สังคมไทย
                เมื่อต้นเดือนกันยายน 2557 โครงการความร่วมมือระหว่างประเทศฟินแลนด์กับประเทศไทยเพื่อการปฏิรูปการศึกษาและการพัฒนาโรงเรียนในโครงการ “Project for Change” ได้ดำเนินการจัดเวทีสัมมนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเรื่องปัญหาและทางออกของการศึกษาไทย เส้นทางสู่การปฏิรูปการศึกษาไทย ร่วมกับนักการศึกษา ภาครัฐและภาคเอกชนในประเทศไทย โดยได้เชิญผู้เชี่ยวชาญทางการศึกษาจากประเทศฟินแลนด์ อาทิ ศาสตราจารย์เอโร โรโป (Prof.Eero Ropo) มาให้ความรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ เกี่ยวกับการจัดระบบการศึกษาในประเทศฟินแลนด์ ที่ได้รับการยอมรับว่ามีมาตรฐานอยู่ในระดับที่ดีที่สุดของโลก ซึ่งได้รับความสนใจจากผู้เข้าร่วมประชุมเป็นอย่างมาก



                                                      "นักเรียนนำชมแปลงเกษตรแผนใหม่"

                ในการสัมมนาครั้งนี้ มีการนำเสนอกรณีศึกษา “โรงเรียนมีชัยพัฒนา” หรือ “โรงเรียนไม้ไผ่” ซึ่งเป็นโรงเรียนทางเลือกที่สมาคมพัฒนาประชากรและชุมชนและคุณมีชัย วีรไวทยะได้ร่วมกันจัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2552 ปรากฏว่า ศาสตราจารย์เอโร โรโป ได้ให้ความสนใจในแนวทางการจัดการศึกษาของโรงเรียนมีชัยพัฒนา เป็นอย่างมาก โดยภายหลังการสัมมนาได้เขียนอีเมล์มาแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับโรงเรียนว่า เป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมด้านการปฏิรูปการศึกษา มีเป้าหมายทางการศึกษาที่เหมาะสมกับการสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์ให้กับเด็กนักเรียนไทยและสังคมไทยในอนาคต ซึ่งสอดคล้องกับบริบทของสังคมโลกในปัจจุบัน กล่าวคือ มีเป้าหมายที่ว่าด้วยเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อมรอบตัว (ธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ สังคมและวัฒนธรรม) รวมทั้งมีเป้าหมายในการปลูกฝังความเป็นพลเมืองที่ดีของประเทศให้กับเด็กนักเรียนด้วย ศาสตราจารย์เอโร โรโปรู้สึกประทับใจในกระบวนการเรียนการสอนที่ทำให้นักเรียนได้เรียนรู้วิธีการดำรงชีวิตที่ช่วยปกป้องและอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างสงบสุข เข้าใจประวัติศาสตร์ ความเป็นมาและเห็นคุณค่าทาง วัฒนธรรม รวมทั้งได้ฝึกการทำธุรกิจ โดยสอนให้นักเรียนเข้าใจในแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของตลาดโลกในยุคแห่งการแข่งขันแบบเสรีที่มีความพึงพอใจของลูกค้าเป็นหลักประกันความสำเร็จ แต่ในขณะเดียวกันก็ต้องคำนึงถึงคุณค่าการดำเนินธุรกิจบนหลักความเสมอภาค ยุติธรรม เคารพธรรมชาติและไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมด้วย


                                            "โครงการอบรมภาษาอังกฤษหลักสูตรสายฟ้าแล็บ"

                การจัดการศึกษาทางเลือกของ “โรงเรียนมีชัยพัฒนา” จึงเป็นรูปธรรมการปฏิรูปการศึกษาที่น่าสนใจสำหรับคนไทยที่มีความสนใจในเรื่องการพัฒนาการศึกษาให้กับเด็กนักเรียนไทยในชนบท เพื่อไปสู่จุดมุ่งหมายที่ว่า “เรียนรู้เพื่อเปลี่ยนแปลงตนเองและสังคม”
                คุณมีชัย วีระไวทยะกล่าวว่า “ผมเชื่อว่า ความสำเร็จเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้ด้วยการทำงานร่วมกับเพื่อนมนุษย์ ไม่ใช่โดยลำพัง แต่ละคนล้วนมีบทบาทที่มีความหมายสำคัญยิ่ง สมาคมฯ ได้ให้ความสำคัญกับความเสมอภาค ไม่แบ่งชนชั้น ไม่มีอคติ ความลำเอียงใด ๆ ในเรื่องเพศ และปัจจัยอื่น ๆ ของเพื่อนมนุษย์ ผมยังนึกไม่ออกว่า หากผมไปทำงานอื่น ๆ อยู่ที่ใดแล้ว จะทำให้ผมมีความสุขเท่ากับการได้ทำงานนี้ อยู่ที่นี่ สมาคมพัฒนาประชากรและชุมชน”
                ผมมองออกไปจากรถไฟฟ้า BTS ไปยังด้านล่างกลุ่มแสงไฟสีแดงท้ายรถยนต์ที่วิ่งอัดแน่นไปบนถนนรอบอนุสาวรีย์เคลื่อนตัวไปอย่างเนิบนาบ ดูราวกับสายธารลาวาสีแดงฉานไหลลงจากปล่องภูเขาไฟแล้วปูลาดเป็นทาง ทอดยาวออกไปบนพื้นราบเบื้องล่าง ไกลออกไปสุดปลายทาง ถนนเรียวเล็กลงจนมองเห็นเป็นจุดอยู่ลิบลิบ
เหมือนโอกาสทางการศึกษาแม้เปิดกว้างมากขึ้น แต่จุดหมายปลายทางเล็กเรียวและไม่มีโอกาสที่คนจะหวนคืนถิ่น ดั่งลาวาที่ไหลย้อนไปยังต้นกำเนิดของตนเองไม่ได้
การศึกษาแบบนี้จึงเป็นการศึกษาแบบตั๋วเที่ยวเดียว  



ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น